На Светското првенство во Катар, дури пет пати победници беа одлучени по изведувањето на пеналите. Така беше и на последниот натпревар, оној меѓу Аргентина и Франција, натпревар полн со драматичност, пресврти и возбуди достојни за едно финале. За љубителите на статистиката, ова беше само третото Светско првенство кое е одлучено по изведување на пеналите (по Бразил – Италија во 1994, и Италија – Франција во 2006).

„Пеналите се само среќа“ – сме слушале често од различни експерти и на прес-конференции. Ех, колку многу треба да се работи на таа среќа! Доказите – во продолжение. Па, повелете: пеналите од финалето Аргентина – Франција, низ кадрите на Фудбал Фрејм!*

* Речиси наивно пристапивме со идејата за оваа тема. Истражувањето беше исклучително забавно и заврши со многу повеќе прашања отколку одговори. Се надеваме ќе ви бидат подеднакво забавни и стимулативни како што ни беа и нам.

Прва рунда: Мбапе и Меси (список и психологија)

Втора рунда: Коман и Дибала (заклучоци од истражувања и идеја што веднаш ќе ја прифатите)

Трета рунда: Тшуамени и Паредес (подготовка за пеналите)

Голманската подготовка

Најдовме податоци дека се потребни само 300 милисекунди на изведувачот на пенал да постигне гол од белата точка. Токму поради ваквата брзина, голманите не се потпираат на брзина и агилност за да го сопрат ударот, туку на „претпоставката“ каде ќе се изведе ударот. Со исклучителниот број на податоци достапен денес, таа претпоставка е далеку помалку „лотарија“ од тоа што првично ни изгледа: постојат аналитичари на податоци и софтверски фирми кои ги преработуваат тие податоци, па голманот може да добие одлично спакувана информација од типот „Меси своите пенали во текот на кариерата /последната година/ова првенство/… ги шутира __ % на левата страна; не пробувај да го провоцираш (ха ха)…“

Сме виделе досега сцени во кои голманите имаат имаат некои ливчиња со информации за шутирачите (сите оние точки опишани подолу во четвртата рунда!) Од помош може да биде и анализа на генерални трендови во изведувањето на пенали (особено во недостиг на индивидуални извештаи).

На крај, се разбира дека зборуваме за веројатност, но таа е детално проучена веројатност.

Подготовка на играчот

Секако дека од исклучителна важност е тренирањето на техниката на изведување на пеналот. Не би смееле да ја заборавиме и психолошката подготовка, за да може соодветно да се одговори во моментот на голем притисок.

Како што се прават анализи на играчите, така се прават и анализи на навиките на голманот, неговите слабости и јаки страни.

Четврта рунда: Муани и Монтијел (каде, кога, како)

Каде:

Уште поинтересно за анализа: кога ќе ја донесам одлуката?

Како?

Голман:

• Да биде мирен на голот, да ги рашири рацете или да се движи – користејќи различни начини за дистракција (пример од финалето: Мартинез ја зема топката и наместо да му ја подаде на Тшуамени, му ја фрла топката далеку на страна)?
• Да влегува во вербална интеракција со противничкиот играч во обид да му ја наруши концентрацијата и самодовербата?

Играч:

Како да шутира? Да се фокусира на „пласирање“ (техника) или на јачина?

Препораките се: да се гледа во голманот наместо во топката, да се земат повеќе од пет неизбрзани чекори и да се стави фокуост на техниката наместо на јачината на ударот (околу 75%?)

Примери за различна техника при изведување на пенал:

• „Жоржињо“ техника (Меси шутираше така – бавно трчање, набљудување на реакции на голманот и одложување на сопствената одлука до контактот со топката)
• „Мала мрежичка“ (страничниот дел на мрежата покрај стативата) (Мбапе и Монтијел)
• По средината на голот – голманот ќе тргне на една или друга страна (Дибала и Муани шутираа така)
• Силен удар во некој горен агол
• Паненка
• …

Заклучен коментар

Пеналите се чинеа како многу логичен крај на финалниот натпревар, и општо – на ова многу изедначено Светско првенство, во кој ниту една екипа не се одвои со доминантност.

Се надеваме дека наредниот пат, кога ќе слушнете дека пеналите се „лотарија“, ќе помислите дека можеби има повеќе од тоа. И, можеби, ќе помислите на оваа статија за која се сомневаме дека имавте сили да ја дочитате до крај.

Можеби малку неправедно звучи насловот. Секако дека Аргентина не е само Меси! Напротив: нивниот тим е одлично избалансиран и, доколку сакате, во стилот на Златко Калински, вистински мерак е за гледање за сите фудбалски сладокусци.

Па, сепак, овојпат, нудиме малку поинаква тактичката анализа од претходните – извлековме кадри од „нашата камера“ што го пратеше само Меси.

Спорадично вклучен во одбранбените активности

Спротивно од сите маркетинг совети, да почнеме од најмалку атрактивното: Меси, во одбраната, е поставен во првиот одбранбен блок. Најчесто, само високо позициониран – еден фантастичен Хулијан Алварез ги пополнува останатите дефанзивни потреби. Повремено Меси, сепак, се вклучува во висок пресинг на одбранбените играчи. Но зарем би ја трошел некој генијалната 10-ка на одбранбени задачи?

Се шета по теренот…

Разбирлива е крутоста на првите 25 минути: наградата е влез во финале на, веројатно, најпрестижното натпреварување во светот. Препознатлива е и „тивкоста“ на Меси во почетните делови на натпреварот. Веќе сме ги слушнале коментарите: само се шета по теренот и гледа наоколу. Интересно, и статистиката го потврдува тоа: од истрчани 8,2км, дури 4,8км Меси поминал во првата, најбавна зона (0-7км/час). Видливо и во следниве, сосем невпечатливи кадри:

Ех, кога би можеле да добиеме транскрипт од неговиот мисловен процес! Но, и без тоа, не е мала лекцијата што можеме да ја извлечеме: колку често, понесени од динамиката на играта, застануваме и набљудуваме?!

Маркиран од неколку противнички играчи

Хрватите се обидоа: непотребно е личното маркирање (човек на човек) на Меси, со така цврста одбранбена четворка и многу подвижен среден ред – само го стеснуваш просторот во кој Меси може да се протне.

Во потрага по празен простор

Навистина, како успева? И покрај одличното одбранбено покривање на Хрватите, Меси секогаш успева да најде голем простор меѓу линиите (до 78 минута, 21 прием во просторот меѓу средниот ред на Хрватите и нивната одбранбена линија, дури четири повеќе од вториот на листата – Перишиќ со 17) . Неговиот „тајминг“ на отварање е совршено калибриран, и му овозможува исклучителна ефикасност во движењата.

Зошто седи во офсајд?

Ах, колку итро! Погледнете ја таа паметна игра, од офсајд, надвор од погледите на играчите од одбранбената линија.

Дриблинг, асистенција, гол… – обид да се опише малку видливото

Спуштање на рамото за лажирање на правецот на движење; непредвидлива промена на ритамот на движење; свесност за позицијата на своите играчи, дури и под притисок на директниот дуел со противничкиот играч; физичка доминација дури и во својата 36 година – сила да се спротистави на многу поголеми одбранбени играчи (како Гвардиол) и да ја загради топката; експлозивно забрзување во првите неколку метри; контрола на топката во микропростор и под голема брзина…

Магичен е секој миг на Меси со топка.

Завршен коментар

Се извинуваме што не ги спомнавме Хрватите досега – тие не беа ни приближно лоши: ја имаа топката повеќе кај себе, ја контролираа средината на теренот, беа уредни во протокот на топката, добро организирани – но ништо од ова не донесе финален производ кој ќе значи опасност за Аргентинците во каква било форма: шут кон гол, центаршут, слободен удар…

Но, го немаат Меси. Играта „едноставно“ се менува кога тој ја има топката. Впрочем, добар дел од анализава однапред е осуден на неуспех: магијата на Меси не може да се фати во кадри (дури ни фудбалфрејмовските!) Без никакво претерување: привилегија е да се гледа на екраните. Станува апсурден бројот на награди, трофеи и рекорди што ги има освоено. Во недела, нека стане таа апсурдност и уште поголема.

Заврши групниот дел од натпреварите на Светското првенство и почна „нокаут“ фазата. Сега, еден натпревар решава сè, па и сè изгледа можно. На распоред за анализа од оваа рунда, репрезентации кои не биле гледани низ нашите рамки досега: Португалија и Швајцарија.

Португалија дури некако и вообичаено: невпечатливо на почетните натпревари, но сè поопасна во понатамошните рунди. Швајцарија, пак, токму онаква каква што беше во претходниот возбудлив меч против Србија – во еден постепен фудбалски подем и сè поблиску до гигантите на европскиот фудбал.

Резултатот? Возбудлив натпревар со многу голови кој сугерираше сосем возможен дострел на Португалците до финалето, па и самиот пехар (ех, уште да мислеа така и Мароканците…)

Поглед на листот пред почеток на натпреварот

Четири изненадувачки промени во составот на Фернандо Сантош во однос на почетните единаесетмина против Уругвај. Изненадувачки само заради тоа што повеќето веројатно би рекле дека оној против Уругвај беше најдобриот можен состав на Португалија во моментов. Но, како што покажа натпреварот, селекторот Сантош имал не само тактички идеи зад измените, туку и – право!

Во одбранбената линија, промени на двете бековски позиции. На десната страна, во стартната единаесетка влегува Дало – и тоа на местото на Кансело, еден од најдобрите бекови во Премиер лигата! На левата бековска позиција, пак, Гереиро во игра наместо Мендеш. Во средината на теренот, Отавио наместо Рубен Невеш. И, конечно, сосем изненадувачка промена во нападот: на местото од Роналдо, за првпат како стартер, влегува 21-годишниот Гонзало Рамош од Бенфика (водечки стрелец во португалската лига).

Кај Швајцарците, пак, само две промени во однос на екипата која ја победи Србија: искусниот Јан Зомер се враќа на голот, исто како и Фернандеш на десната бековска позиција.

Целосна доминација на Португалија

Офанзивна креативност на Португалците

Само првите петнаесетина минути од натпреварот не понудија некакви возбуди. Но, потоа, полека почнаа да стануваат видливи тактичките замисли на двајцата тренери, а со нив и разликата во квалитетот.

Португалија во офанзивна поставеност 4-1-2-3, со Пепе и Дијаш на централните бековски позиции. Карваљо главно служеше како централна оска во средината на теренот, а при организација – и по потреба – се спушташе и помеѓу централните бекови. Отавио и Бернардо Силва, заедно со oстанатите играчи од средината на теренот, беа во исклучително флуидна, но координирана поставеност.

Oпшт баланс на тимот насекаде на теренот и полетност која навистина наликуваше на „европска самба“.

Високата поставеност на бековите (Дало и Гереиро) овозможуваше Феликс и Фернандеш да се спуштаат пониско од своите странични крилни позиции и да учествуваат во креацијата на играта. Бернардо Силва вообичаено динамичен, но и со тим околу себе кој ги следи неговите движења и ги надополнува со соодветни бројни ротации на позициите. Слободата да комбинираат (би биле потребни многу слики за да се доловаат сите нивни интуитивни поместувања) беше забавна за набљудување и овозможи целиот нивен напаѓачки талент да дојде до израз.

Од клупа, во второ полувреме, влегуваат Витиња, Леао и Роналдо – зарем би можел да посака некој тренер нешто повеќе од една ваква ротација?

А да го пробаме детево од Бенфика?

Гонзало Рамош на местото од Кристијано Роналдо. И покрај тоа што сите очи беа вперени во него, и покрај тоа што беше под огромен притисок на јавноста, на гледачите им понуди настап со насмевка, целосно неоптоварен од околностите или од самиот себе. Остави впечаток на комплетност во играта: одлични технички способности, мобилност, паметна позиционираност, ситни движења незгодни за одбранбената линија... и три гола во мрежата на Швајцарија!

Одбранбена дисциплинираност во секоја линија на португалскиот тим

Одбранбено, Португалците беа поставени во 4-3-3 и со агресивен пресинг пристап оневозможија каква било противничка игра.

Погледнете ја само разликата во дефанзивниот притисок направен од двете репрезентациии!

Немоќта на Швајцарија

„Офанзивна“ Швајцарија: неуспешни обиди за организација на играта

Излегоа написи дека стомачен вирус ги нарушил подготовките на Швајцарија за натпреварот, но останува силниот впечаток дека Швајцарците, едноставно, не знаеја како да се спротистават на португалскиот динамичен тим. Џака, заедно со останатите играчи на средината на теренот, беше целосно потиснат и невидлив.

На почетокот беа поставени офанзивно, со „тројка“ во одбранбената линија, но во второто полувреме се вратија на „стандардна четворка“. И тоа не функционираше како, впрочем, и ништо друго. Оттука, уште повеќе изненадува статистиката која воопшто не се поклопува со општиот впечаток: иронично, Швајцарците имаа и поголем процентуален посед на топката (48,8% во однос на португалските 43,6%) и поголем број на додавања (436, во однос на португалските 392)!

Единствена светла точка беше Емболо во нападот, но и тој – како и Шаќири, на пример – целосно отсечен од текот на играта; без дополнителна поддршка, не успеваше нешто повеќе од тоа да изнуди некој небитен фаул и да ја задржи топката малку подолго кај себе, но без конкретна опасност кон голот.

Одбранбена пасивност на Швајцарците

Покрај совршено коордираните ротации на Португалците кои имаа и премногу простор за игра, одбранбената линија на Швајцарија, поставена во 4-4-2, не беше функционална и делуваше многу неудобно и изгубено на теренот.

Завршен коментар

Разочарувачки настап на Швајцарија. Нивниот претходен натпревар (против Србија) најавуваше мотивираност и борба или, барем, квалитетен отпор. Но, не понудија ништо од тоа, за разлика од Португалците кои понудија блескава партија.

Со ваква игра, на многумина им се чинеше дека Португалија може да победи кој било, па дури и незгодниот Мароко со кого требаше да игра во четвртфиналето. Иако таквите надежи на ибериската репрезентација на крајот не се исполнија, впечатокот е дека немаат преголема причина за загриженост. Роналдо и Пепе се последните ѕвезди на „старата генерација“ и, макар било тажно да се каже, првенствово покажа дека можат барем без еден од овие двајца. А покажа и нешто многу побитно: дека Португалците успеаја да ја обноват својата репрезентација без какви и да е „германско-холандски“ турбуленции.

Дијаш, Феликс, Бернардо Силва, Бруно Фернандеш, Отавио, Витиња, Леао, Рамош… Технички доминантен тим со блескава иднина. Нека стои ова во Фудбал Фрејм архивите.

Последен натпревар од групната фаза на Светското првенство во Катар ’22. Кој би рекол – неизвесност и во групата Е, каде секој тим има шанса за продолжување понатаму! На распоред: Jапонија – Шпанија и Костарика – Германија. Дури и наспроти очекувањата, и двата натпревари понудија вистинска фудбалска забава! Ние ќе се осврнеме на еден од нив: ќе фрлиме поглед, низ нашите стари добри фудбалски рамки, на играта на „гигантот“ кој нема да го гледаме понатаму на Светско.

Читајте за Костарика и падот на Германија – некогаш симбол за фудбалска непобедливост, денес збир од квалитетни запченици на машинерија која повеќе не функционира.

Поглед на листот пред почеток на натпреварот

Флик со една промена во стартната единаесетка: Сане влегува во првиот состав (на местото од Керер), што значи и Кимих е поместен на десната бековска позиција. Милер останува како (не)класичен напаѓач во единаесетката – и покрај шпекулациите дека Никлас Филкруг ќе застане во центарот на нападот после спасоносниот гол против Шпанија.

Костарика пак, со три промени во стартниот состав кој ја победи Јапонија: Варгас во одбраната (принудно на местото на суспендираниот Калво), како и младиот Агилера и Венегас во нападот.

I Прво полувреме

Доминација на Германците, висока офанзивна поставеност

Многу позитивен почеток на полувремето за Германците. Можеме да зборуваме, номинално, за поставеност 4-2-3-1, но бидејќи целата десетка беше поставена длабоко во противничката половина, тоа најчесто изгледаше како некоја неконвенционална 2-3-5-ка.

И централните дефанзивци Зиле и Ридигер (не се гледаат на сликата) се во противничката половина; Гундоган пред нив, како диригент на средината на теренот; бековите Кимих и Раум многу високо поставени; Горецка и Мусиала на офанзивните средишни позиции; Гнабри и Сане широко на крилата; Милер на работ на задната одбранбена линија.

Германците имаа убав проток на топка и лесно доаѓаа до шанси кои само се редea една по друга. Опасност „мирисаше“ од секоја позиција. Талентот, динамичноста на средниот ред и напаѓачката линија дојдоа до израз. Замислете: 70 допири со топка во противничкиот шеснаесетник! Дури и при поставена одбрана, како во долуприкажаната ситуација, Германците успеваа да извлечат максимум.

Секој неуспешен обид за пробивање на одбраната беше коригиран со брз пресинг и враќање на топката во посед високо во полето на противникот: 19 одземени топки во последната третина од теренот, 28 одземени топки со брз пресинг после само 5 секунди! Позитивната игра беше крунисана со гол уште во 10. минута од страна на Гнабри. Можеби противникот не е по „мерка“, но ова е онаа Германија која сме навикнати да ја гледаме.

Мусиала повторно брилијантен. Вклучен во секој аспект на играта. Секоја одлука се чини вистинската: лесен дриблинг, паметни одлуки, одлично позиционирање. Постојано го пронаоѓа просторот меѓу дефанзивните линии. Прием со свртување кон напред и брз напад на слободниот простор. Потврдено и од статистиката: само до 30. минута, Мусиала ја примил 16 пати топката во просторот измеѓу одбранбените линии.

Одбраната на Костарика

Костарика во низок дефанзивен блок кој воопшто не го напуштаа. Поставени во 5-4-1, беа само покана за висок притисок од Германците. Со преретки мигови во противничката половина, и во неможност што било да креираат, не можеме да зборуваме за концепт на офанзивна поставеност – туку, едноставно, за игра со очекување на противничка грешка. Штета што не видовме повеќе од една офанзивна Костарика, затоа што (особено видливо во второто полувреме) изгледаа многу добро кога напаѓаа.

Речиси ќе им успееше на Костарика оваа замисла и во првото полувреме – во 42. минута, по грешката на Раум и Ридигер, Германија ја спаси Нојер. Тоа беше само вториот обид на гол од страна на Костарика во текот на целото првенство – статистика која ќе се искачи до 8 обиди до крајот на натпреварот! (Првиот обид бил, интересно, голот против Јапонија.) Уште неколку потенцијално опасни мигови за Германците, за неудобен крај на првото, многу доминантно полувреме.

II Второ полувреме

Продолжува впечатокот од крајот на првото полувреме – во оние ретки мигови кога играта е на нивната половина, одбраната на Германија изгледа ранливо. Високонапаѓачкиот фудбал што го играат истовремено значи и многу отворена формација – и тука нема простор за бавна и лабава дефанзивна транзиција. Токму така, во 58. минута, ја платија казната на големиот број неискористени шанси.

После еден прекин, уште еден гол за Костариканците и сега Флик ги вади сите офанзивни асови од клупата. Направените промени значеа една ултраофанзивна поставеност.

Костарика, сепак, не можеше да одолее предолго и прими три гола во последните 18 минути – Хаверц постигна два гола, од кои вториот е по брилијантно додавање на Гнабри (стилски слично како и додавањето на Милер кон Горецка во првото полувреме).

Завршен коментар

Ако ги погледнеме талентираните играчи кои ги имаше на располагање, неизбежно ќе заклучиме дека Флик не успеа да извлече максимум од својата екипа. Голем проблем или мал пропуст – сеедно: сијаличката засвети и германската машина мора да оди на дијагностичка проверка…

Второ коло од групната фаза на натпревари на Светското првенство во Катар. Натпревар од групата Ф, група во која сè изгледа можно. Се соочуваат Белгија и Мароко.

Поглед на листот пред почетокот на натпреварот

Белгија, после почетната неубедлива победа против Канада, со три промени во почетниот состав: Меније, Онана и Торган Азар на местата од Дендонкер, Тилеманс и Караско. Меније и Онана би требало да овозможат одредена физичка доминација и опасност по прекините (иронично, ако се има предвид крајниот исход!)

Лукаку сè уште на клупата за резерви во обид да се врати во натпреварувачка форма после повреда. Но, нека не звучи ова како потценување на Батшуаји: дури и како резерва на Лукаку, има 27 голови на 49 натпревари за белгиската репрезентација. Гледаме тим со доволно добри играчи да победи кој било. Зошто тогаш толку неубедлива игра? – Симптомите на Белгијците се сложени за дијагноза.

Мароканците со истиот почетен состав како и во ремито од првото коло против Хрватска. Единаесетка со исклучителен квалитет. Единствен сомнеж, можеби, е длабочината на резервната клупа. Шести настап на Светско првенство, сонуваат за второ поминување во нокаут рундата.

Белгија: статичен, неинспириран фудбал

Натпреварот го започнуваат во својата стандардна 3-4-3 поставеност во организација со топка: Kaстањ на левата позиција во задната одбранбена тројка; Меније и Т. Азар (обележани на сликата) високо поставени на страничните офанзивни позиции, а меѓу нив Онана и Витсел во средината; зад Батшуаји како најистурен во нападот, Е. Азар и Де Бројне како офанзивни средишни играчи (две 10-ки).

Но тактичката поставеност, необично, се чини дури и ирелевантна: Белгијците одиграа еден целосно неинспириран фудбал. Дури и во здодевното прво полувреме, исполнето со несмасна игра на двете страни, можеше да се насети текот на натпреварот: и покрај големиот број додавања и високиот посед, меѓу Белгијците како да преовладуваше некое чувство на немоќ.

Пребавна игра, премалку движење и ротации, премалку креативност. Голем број на странични додавања и додавања наназад, без обиди да се „пресечат“ одбранбените линии со некој директен, вертикален пас.

Впечаток е дека Белгијците воопшто и не одиграа тимски. Само се обидуваа некако да стигнат до Еден Азар и Де Бројне, но и тие беа отсечени – па имаа само преретки блесоци во неколку акции, колку да нè потсетат дека сè е можно кога топката е кај нив. Сето ова за Белгија значеше блед натпревар со привидна контрола, но без вистински впечатливи шанси.

Дефанзивно, поставени во 4-1-1, немаа ни приближно доволно интензитет, страст и агресивност во дуелите (се сеќавате на Саудиска Арабија во дуелот против Аргентина?).

Мароко: лекција по задушување на просторот

Мароко се спротивставија со 4-1-2-3 формација во организација на играта. Иако малку ја имаа топката кај себе, сепак, промислено го контролираа натпреварот. После претпазливо одиграното прво полувреме, полека добија на самодоверба и се приближија поблиску до противничкиот гол. Во далеку подинамичното второ полувреме, со отворена игра на двете страни на теренот, го видовме и вистинскиот офанзивен потенцијал на мароканскиот брз и технички префинет тим. Амрабат делуваше во срцето на теренот, како прав стабилизитор и оска на играта. Вистинската опасност, сосем очекувано, доаѓаше од страничните напаѓачки позиции, и доминантноста и опасноста на Зијеш и Буфал во ситуациите еден на еден.

Зарем не сте слушнале за Буфал?

Роден во Франција и скаутиран од сите фудбалски гиганти, остана и без некое премногу блескаво фудбалско CV: Анже → Лил → Саутемптон → Селта Виго → Анже. Па, сепак, Буфал е еден од оние посебни играчи за кои се сеќавате кога сте ги виделе првпат. Задоволство е да се гледа, но неговиот дриблинг е и повеќе од обична претстава за гледачите. Кога е топката кај него, не можете да ја потиснете инстинктивната реакција на потстанување од столче. Има нешто во приемот, леснотијата на чекорот, контактот со топката, нешто што тешко се опишува, но и нешто што ви дава чувство дека неизбежно ќе следува мајсторија. Буфал, едноставно, игра фудбал во поинаков простор од останатите играчи. За него не постои нешто како „немаше каде” и „прегуста одбрана”. Без напор се протнува низ затворени одбранбени врати – и клучалката за него би била доволен простор за бегство!

Во Саутемптон го постигна голот на сезоната во Премиер лигата за 2017/18; во Селта, пак, имаше поинаков рекорд: играч со најмногу успешни дриблинзи во Ла Лига за 2018/19:

Дефанзивната поставеност на Мароканците, пак, беше во исклучително динамични 4-4-2. На натпреваров го видовме можеби и најкомпактниот тим на Светското првенство годинава. Исклучително добро организирани во секој момент, ја задушуваа секоја можна напаѓачка опција. Малку ја имаа топката во своите нозе, но беа толку удобни и така добро организирани дефанзивно што можеа без преголем напор да се одбранат уште 900 минути. Слабото движење на Белгијците го олеснуваше маркирањето, но нивната дисциплина беше совршена: можеме да земеме безмалку кој било момент од натпреварот и, посочувајќи ја поставеноста на Мароканците, да поучуваме за соодветно покривање на противнички играчи.

Статистиката само го потврдува субјективниот впечаток на окото: бројките за освоени дуели, како и за директен и индиректен пресинг, драстично натежнуваат на страната на Мароканците.

Два идентични погодоци од прекини, едниот поништен од ВАР

Крајот на првото полувреме ги изложи белгиските слабости на прекините. ВАР ги спаси во 46 минута, но не и во 73 минута: на идентичен начин (иако овојпат прекинот беше од левата страна), по еден многу силен центаршут на првата статива, Белгијците примија и втор, овојпат чист гол од прекин!

Белгиските играчи повеќе беа фокусирани на добивање на директните дуели со своите противници отколку на нешто барем истоветно битно: летот на топката. Можеме да зборуваме за недостаток на одбранбен играч на првата статива, но недостатокот на агресивен пристап за исфрлување на топката од опасната зона е поголем тактички пропуст отколку просторното позиционирање.

На крај, заслужена победа на мароканскиот тим – тим возбудлив за гледање и „електричен“ со топка, но и тим кој против Белгија точно знаше како да ги покрие сите силни страни на својот противник.

Завршен коментар

Нè очекува возбудлива завршница во групата Ф.

Мароко, против Канада, би требало да го има најлесниот натпревар во групата. Сомнежите за недостаток на „длабочина“ на клупата на Мароко испаднаа неосновани – не само што не се почувствува пад на играта по промените, туку играта доби и на свежина. И зарем смееме да не искоментираме: двата голови за Мароко беа постигнати од резервисти!

Белгија сè уште има шанси за продолжување понатаму, но мора да ја победи Хрватска. Горчлив вкус би оставило уште едно разочарувачко издание на „златната генерација“ на Белгијците, за која веќе почнува да се зборува дека оддава очигледни траги на патина.

Светско првенство во Катар, 2022 година. Уште на самиот почеток, и повеќе од изненадување: Саудиска Арабија ја победи Аргентина! До пред некој ден, статија со таков наслов веројатно би се чинела попогодна за категоријата „паравести“…

Големината на подвигот (и статистичкото чудо) во пет факти

1. Пред овој натпревар, Аргентина беше на пат да сруши рекорд: немаше пораз на 36 натпревари со ред, само еден помалку од Италијанците кои го поставија рекордот лани.
2. Уште поимпресивно, Аргентинците имаа примено само два гола на последните 15 натпревари; седум од последните осум натпревари им беа победи без примен гол!
3. Гол-разликата на Аргентина на последните пет меча (Италија, Естонија, Хондурас, Јамајка, ОАЕ)? 19-0!
4. Впрочем, Аргетина немаше пораз цели три години: последниот им беше во полуфиналето на Копа Америка во 2019, и тоа од нивните најлути ривали, Бразил: 0-2.
5. Сите играчи од репрезентацијата на Саудиска Арабија (според рејтингот на ФИФА, 53. репрезентација во светот) играат во тимови од Саудиска Арабија.

Солидна изведба на Аргентина

Тимот на Скалони беше поставен во 4-4-2 формација. Со оглед на високата поставеност на играчите, не би било погрешно да зборуваме и за 4-2-4 поставеност.

Изнесувањето на топката од одбраната и нејзиното циркулирање беше пристојно. Сепак, недостасуваа играчи во средината на теренот: едниот дефанзивен играч од средината на теренот обично се спушташе меѓу централните бекови, а другиот најчесто се поставуваше по страничните позиции. Ова оневозможуваше комбинаторна игра и играчите на Аргентина се потпираа на многу директен пристап во играта.

Десет успешни офсајд замки

Уште една статистичка необичност на овој натпревар: во судиското продолжение на првото полувреме – поточно во 47 минута – Аргентинците влегоа во својот осми офсајд! Што значи, нивните напаѓачи беа фатени во офсајд замка по еднаш на секои осум минути. Или: само во текот на едно полувреме во Катар, против Аргентина беа досудени повеќе офсајди отколку на сите четири натпревари што ги одиграа албичелестите на Светското во 2018-та!

Малку е да се каже дека Саудиска Арабија играше ризично: ефикасно поставување на офсајд замки е и повеќе од неопходно кога се игра со така високо поставена дефанзивна линија. Сепак, ова е поголем неуспех на Аргентинците отколку успех на Саудиска Арабија. Аргентинците не успеаја да се адаптираат на играта на својот противник и да ги искористат џокер-картите кои им беа дадени: ниту офанзивните играчи најдоа начин да ги прилагодат своите утрчувања во простор (т.е. да не играат постојано на работ на офсајд), ниту пак додавачот – донесувачот на одлука – успеа барем еднаш да се ослободи од топката навремено, некој дел од секундата порано.

Низ речиси целиот натпревар Аргентина имаше отворен простор зад задната четворка на Саудиска Арабија – простор кој не знаеше како да го искористи. Иронично, можеби токму тоа беше и проблемот: имаа премногу простор, повеќе отколку што се навикнати. И препримамливо е да се игра со директни пасови при таква поставеност. Но, за тоа треба синхронизација, а квалитетот на последното додавање и тајмингот на последниот трк на напаѓачите во ниеден момент не беа во созвучје.

Покрај тоа, центаршутевите на Ди Марија не успеваа често, а дури и кога беа добри, не завршуваа на главите или во нозете на аргентинските напаѓачи. Причината: Аргентина и немаше играчи кои ги напаѓаа нафрлените топки во последниот дел од теренот. А тешко се дава гол со малку играчи во шеснаесетникот.

Е, сега, можеме да филозофираме дека постоеше некое преовладувачко чувство на општа неуредност во поставеноста на Аргентина, но вистината е дека недостасуваше квалитетен „краен производ“: последното додавање во простор, избегнувањето на офсајд замката, навременото пристигнување во шеснаесетникот…

Офсајд правило: линијата на кратки ракави

Линијата на кратки ракави (7-8 cm под рамото), е област со која можете да постигнете гол. Бидејќи смеете да дадете гол и со рамо, и рамото се смета за офсајд.

Каде да го играм Меси?

Меси беше покриен од неколку противнички играчи во секое време, дури и пред да ја прими топката. Колку и да е посакувано присуството на Меси насекаде (и на било која позиција на теренот), ова си доаѓа со цена: поставувањето подлабоко во средината и учеството во организација на нападите значи негово отсуство во завршницата.

Очекувано, ова резултираше со еднодимензионалност на аргентинскиот тим – впечатокот е како речиси сè да мораше да помине преку Меси.

Саудиска Арабија заслужи

Но, доволно за Аргентина. Саудиска Арабија одигра квалитетен натпревар. Впечатлива беше исклучително високо поставената дефанзивна линија. Со мешавина од зонски пристап и маркирање „човек на човек“, одбраната (поставена во 4-1-3-2 или 4-3-3) се одликуваше со голема компактност меѓу линиите. Беше необично агресивна и ниеднаш не дозволи лесно вртење на играчот со топка.

Поважно, на натпреварот не видовме тим кој влегува во дуел со голем фаворит со ставот „сите позади топка, па да се надеваме дека ќе се одбраниме, а може и ќе изненадиме со некоја контра“. Не! Ги одиграа тактичките замисли на тренерот, ризикуваа, и постигнаа гол против тим кој не прима голови. И дури и тогаш не се повлекоа сосема и високо ја држеа одбранбената линија! Но, би било нефер доколку не ја истакнеме одличната игра на целиот тим на Саудиска Арабија, почнувајќи од голманот, преку фантастичната задна четворка и пресингот на средњаците, па сè до одличните напаѓачи кои не само што помагаа редовно во одбраната, туку и имаа квалитет да ги искористат малкуте шанси што ги добија.

Патем, не треба да бидеме толку многу изненадени од она „два удари на гол – два гола“ (поточно, беа три удари на гол, од кои два во рамките на голот – и во него). Пазете го овој податок: на квалификациите за Катар, Саудиска Арабија имала највисока стапка на реализација на „големи шанси“ меѓу сите азиски репрезентации – фантастични 41,2%, што би се рекло секоја втора голема шанса (останатите екипи имале просек од „само“ 14,3%).

Завршен коментар

Лошиот прв резултат сигурно не значи крај за Аргентина. Најпосле, ова е можеби најдобриот склоп на играчи собрани околу Меси во неговата долга кариера – добро балансиран тим со фантастични индивидуалци. Доколку ги искористеа шансите во првото полувреме, денеска ќе се смеевме за „самоубиствениот“ пристап на Саудиска Арабија, и анализата веројатно ќе беше за натпревар со многу голови.

Но, натпреварот што ни го понудија и вака беше превозбудлив за гледање – атмосферата од 88.012 навивачи на стадионот се чувствуваше и преку екраните! Седиштата веројатно издржаа, но потребни се проверки на покривот: еуфоријата на навивачите на Саудиска Арабија предизвика вибрации низ сите континенти. Сигурно било магично во епицентарот.

Светот ја ажурираше дефиницијата за чудо.

ФК Воска Спорт беше одлично освежување во фудбалската сезона 21/22. На само чекор до влез во првата лига (изгубија во бараж натпреварот против ФК Тиквеш), малку нешта недостигаа за заокружување на нивната убава приказна.

Можеби подобра ефикасност на прекините? – тие често знаат да бидат одлучувачки за крајниот резултат и се важен дел од тактичкиот тренинг. Тактичката замисла за прекините (корнери, слободни удари, аути) се прилагодува на одбранбената поставеност на играчите од противничкиот тим (одбегнување на нивните силни страни, искористување на слабостите).

Па, каква беше организацијата на фудбалерите на ФК Воска, за нивните офанзивни корнери? Фудбал Фрејм ги забележа следниве тактички шеми.

Најчесто противниците на ФК Воска беа поставени со комбинација од зонска одбрана и маркирање на човек.

ФК Воска корнерите ги изведува со десна нога од левата страна, лева нога од десната страна – што значи траекторија на топката која се приближува кон голот (Eng. inswing).

Две најчести шеми на движење

Шема 1

Шема 2

Дефанзивна транзициона фаза после офанзивните прекини (корнери и слободни удари)

Играчите на ФК Воска во зоната на поддршка (во висина на шеснаесетникот) беа фокусирани и будно ја набљудуваа секоја одбиена топка. Враќањето назад во компактна дефанзивна форма им беше брзо. Лесен контра-напад не беше дозволен.

Завршен коментар

Тренерот Раде Цицмиловиќ, на повеќе натпревари, во зависност од противничкиот тим, воведува варијации на таргет зони за пристигнување на топката, и различни насоки за движење на играчите. Напаѓа слабости во зонската поставеност, противнички играчи со послаба скок игра, поставува играч пред противничкиот голман за оневозможување на лесна голманска интервенија.

Но, и покрај тоа, во четирите набљудувани натпревари, гол од офанзивни прекини не беше постигнат. Интересно ќе биде да се набљудуваат промените со тактичките замисли на новиот тренер Берат Имери и новиот играчки кадар. Од натпреварувачката 22/23 Запад и Исток ќе бидат споени во единствена лига со 16 екипи – нешто што ветува уште поголема компетитивност и квалитет. На ФК Воска Спорт им посакуваме успешна сезона и возбудливи натпревари.