Богат фудбалски пејзаж и цел куп фудбалски возбудувања на прагот!
Летово, додека се загревавме со пријателските натпревари од различните турнеи на фудбалските гиганти низ светот, можевме да видиме и како еден подзаборавен полуостров на спортската мапа, Саудиска Арабија, стана врвна туристичко-фудбалска атракција.
Во меѓувреме, Меси веќе не можеше да ја издржи сиромаштијата во ПСЖ и Франција, па замина на печалба во Америка, нешто после Бускетс и нешто пред Жорди Алба; штета што не ги подружи и Иниеста, па да ја погледавме уште малку Старата Барса, макар и на хајлајтси (зашто инаку треба во 2 по полноќ).
Од оваа страна на Океанот, Комјунити Шилдот меѓу Арсенал и Манчестер Сити беше одлична најава за англиската Премиер Лига што почнува веќе нареден викенд; тогаш почнува и новата ФПЛ сезона, па сигурни сме дека многумина деновиве одлучуваат дали ќе одат со Салах или Бруно и кого ќе одберат меѓу Воткинс и Жоао Педро како втор напаѓач…
Назад во реалноста, викендов почна и нашата прва фудбалска лига; ФК Вардар одново се врати во одбраното друштво, ама влечејќи си со себе некои стари болки. Годинава ќе му прави друштво и ФК Воска Спорт, за прв пат во својата историја. И ФК Брера ќе игра првпат во македонската прва лига, ама само заради тоа што ФК Академија Пандев неодамна се трансформираше под ова ново име.
И додека сопствениците на кладилниците си ги тријат рацете со возбуда а еднакво возбудените навивачи веќе чекаат во ред за новосезонските дресови од своите омилени тимови (некое поголемо бројче од лани, платено во стомачни масти), женската популација внимателно го изострува тајмингот за поминување пред телевизор во клучниот фудбалски момент… освен, нели, ако не го создава тој момент, на некое светско првенство таму долу.
Еј, а зошто никој не зборува за тоа?
Светско фудбалско првенство за жени во Австралија и Нов Зеланд е веќе во елиминационите рунди! Па, зарем не ви кажаа ништо за тоа вашите роднини од Мелбурн на последниот разговор преку скајпо?
Од она малку што успеав попатно да го видам, женскиот фудбал напредува со огромни чекори и воопшто не е помалку атрактивен.
Па, дозволете ми да си додадам задача во веќе невозможен распоред – им должам тактичка анализа. На роднините од Австралија. Поздрав до Џон и Мери!
Би сакал да напишам за Гундоган нешто прецизно и едноставно – што би соодветствувало со неговиот играчки стил. Ех, камо секој збор да ми пристигнуваше точно кога треба и зборовите да ми го имаа неговото чувство за „тајминг“!
Истражувањето опфаќаше пет натпревари со идеја за хронолошко набљудување на неговиот развој, исечоци од неговите најдобри моменти, интервјуа, статии… Но, тешко е да се извлече есенцијата од еден играч и да се дестилира во опис. Уште потешко е ако пристапите кон задачата амбициозно и си додадете услов описот да има двојна функција: не само да ја стопли душата на оние бројни фудбалски љубители кои немаат баш обичај да читаат фудбалски анализи, туку и да стане (авто)референца која би можела понатаму да се искористи во начинот на кој се врамуваат фудбалските тренинзи.
Зошто Гундоган? Затоа што Гундоган – доколку дозволувате да искористам еден сосем обичен израз – заслужува. Шетајќи во неговата сенка сите овие денови додека ја подготвував статијата – и внимателно набљудувајќи ги неговите стапки – не можев а да не бидам восхитен пред фактот дека во секој отпечаток на Гундоган се јасно препознатливи неговото длабоко разбирање на игра и чувствување на просторот и времето („тајмингот“) за вклучување во акција.
1. Технички квалитети
Гундоган располага со широк спектар на технички квалитети, кои не се прва асоцијација за него само затоа што ја немаат спектакуларностa на оние „понижувачки“ дриблинг потези на Нејмаровците во светот. Па, сепак, јас нема да обрнувам внимание на очигледностите, како одличната техника на шут и големиот опсег на прецизни додавања; ќе пишувам за оние малку приметливи, (за некого) преситни аспекти од неговата игра – уште веднаш потенцирајќи дека ова веројатно е најважниот дел од статијата што следува.
1а) Скенирање (набљудување на просторот)
1б) Водење на топка со кренат поглед
1в) Прием со странична поставеност на телото, свртен према напред
1г) Освојување на простор или едноставно додавање
2. Многу нијанси на тактичка префинетост
Гундоган е како актер кој може да ја одигра која било улога (дефанзивен среден играч, длабок плејмејкер, централен среден играч, офанзивен среден играч кој одлично се снаоѓа во офанзивните полупростори). Клоп (во Борусија Дортмунд) го користеше најмноу пред одбраната, давајќи му задача да ги диригира почетните фази на изградба на акциите; кај Гвардиола, пак, во Манчестер Сити, Гундоган се покажан најбрилијантен како офанзивен среден играч, за што доказ се многуте голови и создадени шанси во последната третина од теренот. Гундоган е еден од оние играчи кои сите свои фудбалски лица ги покажуваат без напор – како секогаш да има подготвен одговор за потребите на секоја фудбалска ситуација.
И покрај сите технички квалитети, ми се чини дека уникатноста на неговиот талент најмногу треба да се бара во неговите движења кога топката не е кај него, што би се рекло во неговата неверојатна просторно-временска интелигенција.
2а) Интелигентно движење без топка
„Растегнување“ на одбраната
„Тајминг“ на движењата
Лажно движење
Блокирање на движењето на противникот
2б) Позиционирање
Сложено е за објаснување и со многу варијабли: зависи од замислите на тренерот, потребите на екипата, слабостите на противникот… Па, сепак, еве неколку интересни аспекти за посочување:
Пронаоѓање простор измеѓу линии
Висока почетна позиција
Простор зад одбранбената линија
Ротирање на позиции
Индиректна опција за додавање
Завршен коментар
Откако освои сè што можеше да се освои со Манчестер Сити, Гундоган направи трансфер во Барселона – разочарувачки само за навивачите на Манчестер Сити. Останатите, кои помислувате на релацијата Гундо-Чави, подгответе се за нови фудбалски равенки кои ќе ја напуштат својата „линеарност“: интелигентниот фудбал ќе биде на квадрат.
Лига Шампиони вечер. Денешните активности се различни од обичен викенд, а светот не само што поинаку ротира, туку сигурно и успорува пред да почне натпреварот…
Познати навики и глетки. Чување на гласните жици за да се навива фамилијарно по дома или во некој бар со друштво… Навремено купување пијалаци и грицки, ама и автомобили со четири вклучени трепкачи пред 24-часовните продавници – на оние кои во 20:35h открија дека немаат пиво во фрижидер!… И попладневна дремка, секако, за да се собере потребната количина на свежина; па, сепак, стратезите секогаш зависат од нашите стручни коментари пред телевизорот, а играчите го уважуваат секој наш совет за тајмингот на шут, додавање или враќање во одбрана!…
Макар индиректно, ќе се измести светот и за оние малкумина имуни на фудбалската магија: вообичаените придружници ќе го откажат заедничкото гледање на турските серии и ѕвездите на Гранд или, ако не нешто повеќе, барем малку ќе задоцнат на журката во некоја од дискотеките…
Ох, штета – одложено ќе читате за тактичко-техничките особености на тимовите во финалево! Забрзано ќе „скролнете“ низ моите записи, а можеби и ќе прочитате некој краток параграф под повпечатлива слика.
Се извинувам однапред до сите „Интеристи“, но наредниве денови прво ќе следува тоа што не успеав да стигнам да го напишам пред почетокот на финалето: независно од исходот – и независно од фантастичната сезона – одамна им должам на Родри, КДБ и Гундоган една статија која секако нема да успее да ја долови нивната посебност.
Но, доволно ве/се задржувам. Си ја пуштам химната на ЛШ и си ги замислувам прскалките на олимпискиот стадион „Ататурк“ во Истанбул, кренатиот трофеј, а и еуфоријата во некоја нијанса на сина: светлосина (Манчестер Сити) или темносина (Интер)…
А, во недела наутро… Ех, во недела наутро ќе може да си продолжи светов вообичаено да ротира: чистење по дома, алишта за перење, позајмување на штипки од комшиите, правење скара, подготовки за работната седмица… А и фудбал, секако! Би било убаво да се најде некој термин уште за во понеделник…
Можеби и се сеќавате на прирачникот за поминување на одморот меѓу фудбалските полусезони. Логично е сега да изработиме и некој сличен продолжеток – овојпат за поминување на одморот на крај на сезоната. Времето е потопло, туристичките агенции се разработија повторно, почна да се продава сладолед, на кеј е зголемена бројката на рекреативци, а и теретаните се наполнија со млади луѓе кои уште веруваат во брзи резултати…
Што да правам после напорна фудбалска сезона? Повелете некои идеи – од искуство:
„Одам на одмор во Грчка. Уплативме 10 дена во една вила. Јас и девојка ми, и уште двајца другари од клуб, со нивните девојки. Цела вила ќе е наша, има базенче надвор, блиску е туристичкото место, журчиња ау…“
„Земав плата од клуб (ми должат само уште три) и ќе одам негде егзотично – се мислам за Дубаи или Црна Гора. Ќе видите слика од квадрицепс на лежалка на Инста.“
Ветеран: „Со маливе може до Охрид да тркнеме, мада ладен е Охрид во јуни. Ама шура ми има стан таму, па гага…“
„Одам да се тетовирам, не можев за време на сезона. Фудбал со лав/волк и кинески букви. Многу јако. Го следам типот на Инстаграм.“
„Немам многу време. Го освоивме Купот и рано ни почнуваат припреми. Уште не ми го обновија договорот, а се збори и тренерот дека ќе го менуваат, па додека не средам тоа не мрдам од тука.“
„Брат, јас сум за спонтани работи, ако излезе нешто – ок. Ако не, ќе вежбам ноќен живот тука, со друштво не сум излегол не знам од кога…“
„Ќе се кладам на кучиња и коњи, ха ха! Па, нема првенства сега. Кога ќе правиме едно кафе?“
„Си уплатив кај еден масер во Н. Лисиче, многу е добар, сите го фалат. Имам многу превртени жили за местење.“
„Ќе се одржувам во форма – базен, точак, гимнастика, ќе играм некое терминче, имам и испити да ги доположам…“
„Не знам за натаму, ама сега во петок цел клуб одиме во кафана, ќе биде циркус!“
„Батали брат ова, дај да најдеме некоја работа, од фудбалов нема фајде…“
Замисли некому да фали играч за фудбал, да бидеш понуден како опција, а некој за тебе да рече: „Не, бе не го викај него!“
Страшно, нели? Тоа или си многу добар или, поверојатно, си направил некој од следниве прекршоци:
ја рогаш топката надвор од теренот по секоја наводна неправда;
ја напушташ играта затоа што судијата лошо суди или затоа што твојот соиграч упорно дрибла и не ти ја подава;
бараш фаул, замавнуваш со главата и се закануваш по забите на противничкиот играч (еј, патем, имаме одличен стоматолог за препорака!)
бараш „енац“ и кога е „прилепена”; или, обратно – не признаваш „енац“ иако и од твоја екипа признаваат дека бил: а, бе, разбацан си и рамото ти е спуштено пониско;
додека чекаш да се изведе корнерот, правиш џудо потези на влечење со противникот, иако во тие моменти твојот соиграч сè уште чека топката да ја вратат комшиите од дворот и си ги врзува патиките;
откажуваш присуство на фудбалски термин на еден час пред натпреварот – ти излегле некои обврски;
доцниш на термин „само” десет минути, но сепак лежерно излегуваш од кола и влегуваш на терен како да си Марадона на Светско ’86-та;
иако играш термин со другарите од маало, си остануваш верен на мотото „топката може да помине, играч не“ од твоите славни фудбалски денови во трета лига исток;
треба да се загреваш, но влегуваш и веднаш шутираш со сета сила (случајни минувачи: бидете внимателни!); ако прсне нешто – тоа е знак дека веќе не си за фудбал;
уште се расправаш со противникот дека не било фаул таму покрај аут линија и покрај тоа што поминале 30 минути од ситуацијата и ти отвораат простор за контра;
викаш по соиграчите секојпат кога ќе направат грешка – зашто, нели, твојата последна грешка беше во 2002 кога погоди статива на празен гол.
Сите случајности со познати мигови се намерни. Можеби се препознавте: ве молиме да не ги практикувате.
На Светското првенство во Катар, дури пет пати победници беа одлучени по изведувањето на пеналите. Така беше и на последниот натпревар, оној меѓу Аргентина и Франција, натпревар полн со драматичност, пресврти и возбуди достојни за едно финале. За љубителите на статистиката, ова беше само третото Светско првенство кое е одлучено по изведување на пеналите (по Бразил – Италија во 1994, и Италија – Франција во 2006).
„Пеналите се само среќа“ – сме слушале често од различни експерти и на прес-конференции. Ех, колку многу треба да се работи на таа среќа! Доказите – во продолжение. Па, повелете: пеналите од финалето Аргентина – Франција, низ кадрите на Фудбал Фрејм!*
* Речиси наивно пристапивме со идејата за оваа тема. Истражувањето беше исклучително забавно и заврши со многу повеќе прашања отколку одговори. Се надеваме ќе ви бидат подеднакво забавни и стимулативни како што ни беа и нам.
Прва рунда: Мбапе и Меси (список и психологија)
Кој го прави списокот?
Секој со својата „филозофија“:
тренерот одлучува сам (најпосле, тој најдобро го познава техничкиот и психолошки профил на своите играчи). Според едно обемно истражување на 91.000 удари од белата точка во периодот од 2009-2018, неизненадувачки, најдобар избор се играчите кои редовно постигнуваат голови во игра, т.е. напаѓачите и играчите од средината на теренот, особено оние поискусните, над 30 години. (На темата, прочитајте ја и оваа многу интересна анализа за потенцијалната улога на тренерот во процесот.)
тренерот обично ги прашува играчите пред пенал-рулетот – кој сака и кој е подготвен да ја преземе одговорноста;
по правило, шутираат оние најуспешните од тренинзите кога се вежбале пеналите.
Психолoгијата зад пеналите
Зошто Мбапе и Меси изведуваат први?
Важноста на мечот може да има големо влијание врз техниката и тактиката (одлуката) на изведување пенали. Најпосле, пеналите се момент на исклучителен притисок. Позитивен старт значи помал притисок за наредниот играч. Затоа и има логика (но кој би знаел?) тоа што најдобрите играчи на теренот најчесто ги изведуваат воведните пенали.
Втора рунда: Коман и Дибала (заклучоци од истражувања и идеја што веднаш ќе ја прифатите)
Трета рунда: Тшуамени и Паредес (подготовка за пеналите)
Голманската подготовка
Најдовме податоци дека се потребни само 300 милисекунди на изведувачот на пенал да постигне гол од белата точка. Токму поради ваквата брзина, голманите не се потпираат на брзина и агилност за да го сопрат ударот, туку на „претпоставката“ каде ќе се изведе ударот. Со исклучителниот број на податоци достапен денес, таа претпоставка е далеку помалку „лотарија“ од тоа што првично ни изгледа: постојат аналитичари на податоци и софтверски фирми кои ги преработуваат тие податоци, па голманот може да добие одлично спакувана информација од типот „Меси своите пенали во текот на кариерата /последната година/ова првенство/… ги шутира __ % на левата страна; не пробувај да го провоцираш (ха ха)…“
Сме виделе досега сцени во кои голманите имаат имаат некои ливчиња со информации за шутирачите (сите оние точки опишани подолу во четвртата рунда!) Од помош може да биде и анализа на генерални трендови во изведувањето на пенали (особено во недостиг на индивидуални извештаи).
На крај, се разбира дека зборуваме за веројатност, но таа е детално проучена веројатност.
Подготовка на играчот
Секако дека од исклучителна важност е тренирањето на техниката на изведување на пеналот. Не би смееле да ја заборавиме и психолошката подготовка, за да може соодветно да се одговори во моментот на голем притисок.
Како што се прават анализи на играчите, така се прават и анализи на навиките на голманот, неговите слабости и јаки страни.
Четврта рунда: Муани и Монтијел (каде, кога, како)
Каде:
Голман: каде да биде поставен?
Централно? Или повеќе на едната страна (која страна?), свесно оставајќи голем простор – во обид да влијае на одлуката на играчот?
Уште поинтересно за анализа: кога ќе ја донесам одлуката?
Голман:
Кога ќе изреагира? Да изреагира порано за да ја насочи одлуката на играчот (да ја лажира ли својата вистинска намера)? Или да чека, на тој начин зголемувајќи ја напнатоста кај изведувачот? Подолгото чекање, разбирливо, е меч со две острици:
ќе има помалку време за реакција
но, ќе може да „прочита“ повеќе: правецот на стапалото на потпорната нога го одредува, со многу висок процент, правецот на шутот (повеќе од 80%!); ќе може да го види аголот на трчање (земањето залет) на изведувачот кон топката
Играч :
Колку ќе одолговлекува со донесувањето на одлуката? Одлучува ли пред да ја постави топката на пеналтикот? (едно истражување сугерира дека дури 73% од играчите одлучуваат каде да шутираат независно од голманот!)
Или ја одложува одлуката до самиот контакт со топката? – Ова е особено модерен пристап: топката само во периферен вид, очите насочени кон голманот во очекување на неговата реакција, бавен пристап до топката (или краток застој во тркот кон топката кој често знае да изнуди реакција од голманот) и завршница со лесен удар – која остава впечаток на отсуство на каков било напор.
Како?
Голман:
Да биде мирен на голот, да ги рашири рацете или да се движи – користејќи различни начини за дистракција (пример од финалето: Мартинез ја зема топката и наместо да му ја подаде на Тшуамени, му ја фрла топката далеку на страна)?
Да влегува во вербална интеракција со противничкиот играч во обид да му ја наруши концентрацијата и самодовербата?
Играч:
Како да шутира? Да се фокусира на „пласирање“ (техника) или на јачина?
Препораките се: да се гледа во голманот наместо во топката, да се земат повеќе од пет неизбрзани чекори и да се стави фокуост на техниката наместо на јачината на ударот (околу 75%?)
Примери за различна техника при изведување на пенал:
„Жоржињо“ техника (Меси шутираше така – бавно трчање, набљудување на реакции на голманот и одложување на сопствената одлука до контактот со топката)
„Мала мрежичка“ (страничниот дел на мрежата покрај стативата) (Мбапе и Монтијел)
По средината на голот – голманот ќе тргне на една или друга страна (Дибала и Муани шутираа така)
Силен удар во некој горен агол
Паненка
…
Заклучен коментар
Пеналите се чинеа како многу логичен крај на финалниот натпревар, и општо – на ова многу изедначено Светско првенство, во кој ниту една екипа не се одвои со доминантност.
Се надеваме дека наредниот пат, кога ќе слушнете дека пеналите се „лотарија“, ќе помислите дека можеби има повеќе од тоа. И, можеби, ќе помислите на оваа статија за која се сомневаме дека имавте сили да ја дочитате до крај.
Штотуку заврши есенската полусезона во македонското фудбалско првенство. Почнувајќи од младинските категории па сè до сениорските, македонските фудбалери од сите рангови на натпреварување (прва, втора, трета и четврта лига) заминуваат на пауза, на различно заслужен одмор.
Прашањето што неизбежно се поставува пред секого сега е: „Што ли да правам кога немам тренинг секој ден?“ И во оваа „оф-сезона“, нашите фудбалери имаат бројни пристапи по ова прашање, секој од нив различно симпатичен и екстремен на сопствен начин:
1. „Купив амино и топачи на масти. Ќе најмам еден многу јак тренер, Србин, убрзан курс кај него: за десет дена ти прави sixpack. Има да го направам телово срча.“
2. „Одам да се издувам: на предновогодишни, новогодишни и постновогодишни журки. До Стара-Нова така и после – намалувам!“
3. „Ќе се опуштам, поправање до 5 кг е дозволено. Ќе го истопам после вишокот килограми на припреми.“
4. „Играм мал фудбал 2-3 пати неделно со другарите од маало. Може одамна не тренираат тие, ама ги имаат уште шорцевите што ги украле во младински категории.“
5. „Само избегнувам благо и леб. И газирано, да.“
6. „Се мислам да пробам кето исхрана или ‘интермитент фастинг’. Читав на интернет. Порано сум ја пробал и диетата Жан Митрев, ама сега нешто него го судат – па му ја бојкотирам.“
7. „Ја залечувам повредата што ја влечкам пет кола веќе. Што мајка барав да клизам по колена на суви терени!“
8. „Се одржувам во форма, еден другар ќе ми среди за проба во странство. Ако тоа не ми успее, во план ми е трансфер од ФК Плачковица во ФК Осогово. Правев веќе муабет со газдата.“
9. „Не ми треба никој. Правам 1000 стомачни дневно. Ќе ги објавам резултатите на Инстаграм, како локален Роналдо.“
10. „А, бе, или го имаш тоа или го немаш. Џабе ќе се спремам сега, тоа не се учи. Може ќе бидам воспален до трето коло, ама кога ќе влезам во форма, ни Тен Хаг не ме вади од екипа!“ (Ви текнува, Роналдо?)
11. „Само Водно. Четири пати неделно. Може и со жичара, важно да наполнам плуќа таму горе.“
12. „Не пипам топка. Копачките во торбица, оставени така од последното коло. Ма, и фудбал и сè веќе…“
13. „Фитнес тренерот од клубот ни испрати програма за одржување (ја најде на интернет од некој рагби-клуб во САД), ама кој ќе вежба…“
14. „Не застанувам. Вистински професионалец сум и наредната полусезона ќе ја дочекам како што доликува. Тоа ќе биде мојата најдобра полусезона досега.“
15. „’Утринско’ (12:30) кафе со другарите од клуб, после до кладилница и… не знам… Стварно бе, шо ќе правам?“
Можеби малку неправедно звучи насловот. Секако дека Аргентина не е само Меси! Напротив: нивниот тим е одлично избалансиран и, доколку сакате, во стилот на Златко Калински, вистински мерак е за гледање за сите фудбалски сладокусци.
Па, сепак, овојпат, нудиме малку поинаква тактичката анализа од претходните – извлековме кадри од „нашата камера“ што го пратеше само Меси.
Спорадично вклучен во одбранбените активности
Спротивно од сите маркетинг совети, да почнеме од најмалку атрактивното: Меси, во одбраната, е поставен во првиот одбранбен блок. Најчесто, само високо позициониран – еден фантастичен Хулијан Алварез ги пополнува останатите дефанзивни потреби. Повремено Меси, сепак, се вклучува во висок пресинг на одбранбените играчи. Но зарем би ја трошел некој генијалната 10-ка на одбранбени задачи?
Се шета по теренот…
Разбирлива е крутоста на првите 25 минути: наградата е влез во финале на, веројатно, најпрестижното натпреварување во светот. Препознатлива е и „тивкоста“ на Меси во почетните делови на натпреварот. Веќе сме ги слушнале коментарите: само се шета по теренот и гледа наоколу. Интересно, и статистиката го потврдува тоа: од истрчани 8,2км, дури 4,8км Меси поминал во првата, најбавна зона (0-7км/час). Видливо и во следниве, сосем невпечатливи кадри:
Ех, кога би можеле да добиеме транскрипт од неговиот мисловен процес! Но, и без тоа, не е мала лекцијата што можеме да ја извлечеме: колку често, понесени од динамиката на играта, застануваме и набљудуваме?!
Маркиран од неколку противнички играчи
Хрватите се обидоа: непотребно е личното маркирање (човек на човек) на Меси, со така цврста одбранбена четворка и многу подвижен среден ред – само го стеснуваш просторот во кој Меси може да се протне.
Во потрага по празен простор
Навистина, како успева? И покрај одличното одбранбено покривање на Хрватите, Меси секогаш успева да најде голем простор меѓу линиите (до 78 минута, 21 прием во просторот меѓу средниот ред на Хрватите и нивната одбранбена линија, дури четири повеќе од вториот на листата – Перишиќ со 17) . Неговиот „тајминг“ на отварање е совршено калибриран, и му овозможува исклучителна ефикасност во движењата.
Зошто седи во офсајд?
Ах, колку итро! Погледнете ја таа паметна игра, од офсајд, надвор од погледите на играчите од одбранбената линија.
Дриблинг, асистенција, гол… – обид да се опише малку видливото
Спуштање на рамото за лажирање на правецот на движење; непредвидлива промена на ритамот на движење; свесност за позицијата на своите играчи, дури и под притисок на директниот дуел со противничкиот играч; физичка доминација дури и во својата 36 година – сила да се спротистави на многу поголеми одбранбени играчи (како Гвардиол) и да ја загради топката; експлозивно забрзување во првите неколку метри; контрола на топката во микропростор и под голема брзина…
Магичен е секој миг на Меси со топка.
Завршен коментар
Се извинуваме што не ги спомнавме Хрватите досега – тие не беа ни приближно лоши: ја имаа топката повеќе кај себе, ја контролираа средината на теренот, беа уредни во протокот на топката, добро организирани – но ништо од ова не донесе финален производ кој ќе значи опасност за Аргентинците во каква било форма: шут кон гол, центаршут, слободен удар…
Но, го немаат Меси. Играта „едноставно“ се менува кога тој ја има топката. Впрочем, добар дел од анализава однапред е осуден на неуспех: магијата на Меси не може да се фати во кадри (дури ни фудбалфрејмовските!) Без никакво претерување: привилегија е да се гледа на екраните. Станува апсурден бројот на награди, трофеи и рекорди што ги има освоено. Во недела, нека стане таа апсурдност и уште поголема.
Заврши групниот дел од натпреварите на Светското првенство и почна „нокаут“ фазата. Сега, еден натпревар решава сè, па и сè изгледа можно. На распоред за анализа од оваа рунда, репрезентации кои не биле гледани низ нашите рамки досега: Португалија и Швајцарија.
Португалија дури некако и вообичаено: невпечатливо на почетните натпревари, но сè поопасна во понатамошните рунди. Швајцарија, пак, токму онаква каква што беше во претходниот возбудлив меч против Србија – во еден постепен фудбалски подем и сè поблиску до гигантите на европскиот фудбал.
Резултатот? Возбудлив натпревар со многу голови кој сугерираше сосем возможен дострел на Португалците до финалето, па и самиот пехар (ех, уште да мислеа така и Мароканците…)
Поглед на листот пред почеток на натпреварот
Четири изненадувачки промени во составот на Фернандо Сантош во однос на почетните единаесетмина против Уругвај. Изненадувачки само заради тоа што повеќето веројатно би рекле дека оној против Уругвај беше најдобриот можен состав на Португалија во моментов. Но, како што покажа натпреварот, селекторот Сантош имал не само тактички идеи зад измените, туку и – право!
Во одбранбената линија, промени на двете бековски позиции. На десната страна, во стартната единаесетка влегува Дало – и тоа на местото на Кансело, еден од најдобрите бекови во Премиер лигата! На левата бековска позиција, пак, Гереиро во игра наместо Мендеш. Во средината на теренот, Отавио наместо Рубен Невеш. И, конечно, сосем изненадувачка промена во нападот: на местото од Роналдо, за првпат како стартер, влегува 21-годишниот Гонзало Рамош од Бенфика (водечки стрелец во португалската лига).
Кај Швајцарците, пак, само две промени во однос на екипата која ја победи Србија: искусниот Јан Зомер се враќа на голот, исто како и Фернандеш на десната бековска позиција.
Целосна доминација на Португалија
Офанзивна креативност на Португалците
Само првите петнаесетина минути од натпреварот не понудија некакви возбуди. Но, потоа, полека почнаа да стануваат видливи тактичките замисли на двајцата тренери, а со нив и разликата во квалитетот.
Португалија во офанзивна поставеност 4-1-2-3, со Пепе и Дијаш на централните бековски позиции. Карваљо главно служеше како централна оска во средината на теренот, а при организација – и по потреба – се спушташе и помеѓу централните бекови. Отавио и Бернардо Силва, заедно со oстанатите играчи од средината на теренот, беа во исклучително флуидна, но координирана поставеност.
Oпшт баланс на тимот насекаде на теренот и полетност која навистина наликуваше на „европска самба“.
Високата поставеност на бековите (Дало и Гереиро) овозможуваше Феликс и Фернандеш да се спуштаат пониско од своите странични крилни позиции и да учествуваат во креацијата на играта. Бернардо Силва вообичаено динамичен, но и со тим околу себе кој ги следи неговите движења и ги надополнува со соодветни бројни ротации на позициите. Слободата да комбинираат (би биле потребни многу слики за да се доловаат сите нивни интуитивни поместувања) беше забавна за набљудување и овозможи целиот нивен напаѓачки талент да дојде до израз.
Од клупа, во второ полувреме, влегуваат Витиња, Леао и Роналдо – зарем би можел да посака некој тренер нешто повеќе од една ваква ротација?
А да го пробаме детево од Бенфика?
Гонзало Рамош на местото од Кристијано Роналдо. И покрај тоа што сите очи беа вперени во него, и покрај тоа што беше под огромен притисок на јавноста, на гледачите им понуди настап со насмевка, целосно неоптоварен од околностите или од самиот себе. Остави впечаток на комплетност во играта: одлични технички способности, мобилност, паметна позиционираност, ситни движења незгодни за одбранбената линија... и три гола во мрежата на Швајцарија!
Одбранбена дисциплинираност во секоја линија на португалскиот тим
Одбранбено, Португалците беа поставени во 4-3-3 и со агресивен пресинг пристап оневозможија каква било противничка игра.
Погледнете ја само разликата во дефанзивниот притисок направен од двете репрезентациии!
Немоќта на Швајцарија
„Офанзивна“ Швајцарија: неуспешни обиди за организација на играта
Излегоа написи дека стомачен вирус ги нарушил подготовките на Швајцарија за натпреварот, но останува силниот впечаток дека Швајцарците, едноставно, не знаеја како да се спротистават на португалскиот динамичен тим. Џака, заедно со останатите играчи на средината на теренот, беше целосно потиснат и невидлив.
На почетокот беа поставени офанзивно, со „тројка“ во одбранбената линија, но во второто полувреме се вратија на „стандардна четворка“. И тоа не функционираше како, впрочем, и ништо друго. Оттука, уште повеќе изненадува статистиката која воопшто не се поклопува со општиот впечаток: иронично, Швајцарците имаа и поголем процентуален посед на топката (48,8% во однос на португалските 43,6%) и поголем број на додавања (436, во однос на португалските 392)!
Единствена светла точка беше Емболо во нападот, но и тој – како и Шаќири, на пример – целосно отсечен од текот на играта; без дополнителна поддршка, не успеваше нешто повеќе од тоа да изнуди некој небитен фаул и да ја задржи топката малку подолго кај себе, но без конкретна опасност кон голот.
Одбранбена пасивност на Швајцарците
Покрај совршено коордираните ротации на Португалците кои имаа и премногу простор за игра, одбранбената линија на Швајцарија, поставена во 4-4-2, не беше функционална и делуваше многу неудобно и изгубено на теренот.
Завршен коментар
Разочарувачки настап на Швајцарија. Нивниот претходен натпревар (против Србија) најавуваше мотивираност и борба или, барем, квалитетен отпор. Но, не понудија ништо од тоа, за разлика од Португалците кои понудија блескава партија.
Со ваква игра, на многумина им се чинеше дека Португалија може да победи кој било, па дури и незгодниот Мароко со кого требаше да игра во четвртфиналето. Иако таквите надежи на ибериската репрезентација на крајот не се исполнија, впечатокот е дека немаат преголема причина за загриженост. Роналдо и Пепе се последните ѕвезди на „старата генерација“ и, макар било тажно да се каже, првенствово покажа дека можат барем без еден од овие двајца. А покажа и нешто многу побитно: дека Португалците успеаја да ја обноват својата репрезентација без какви и да е „германско-холандски“ турбуленции.
Дијаш, Феликс, Бернардо Силва, Бруно Фернандеш, Отавио, Витиња, Леао, Рамош… Технички доминантен тим со блескава иднина. Нека стои ова во Фудбал Фрејм архивите.
Последен натпревар од групната фаза на Светското првенство во Катар ’22. Кој би рекол – неизвесност и во групата Е, каде секој тим има шанса за продолжување понатаму! На распоред: Jапонија – Шпанија и Костарика – Германија. Дури и наспроти очекувањата, и двата натпревари понудија вистинска фудбалска забава! Ние ќе се осврнеме на еден од нив: ќе фрлиме поглед, низ нашите стари добри фудбалски рамки, на играта на „гигантот“ кој нема да го гледаме понатаму на Светско.
Читајте за Костарика и падот на Германија – некогаш симбол за фудбалска непобедливост, денес збир од квалитетни запченици на машинерија која повеќе не функционира.
Поглед на листот пред почеток на натпреварот
Флик со една промена во стартната единаесетка: Сане влегува во првиот состав (на местото од Керер), што значи и Кимих е поместен на десната бековска позиција. Милер останува како (не)класичен напаѓач во единаесетката – и покрај шпекулациите дека Никлас Филкруг ќе застане во центарот на нападот после спасоносниот гол против Шпанија.
Костарика пак, со три промени во стартниот состав кој ја победи Јапонија: Варгас во одбраната (принудно на местото на суспендираниот Калво), како и младиот Агилера и Венегас во нападот.
I Прво полувреме
Доминација на Германците, висока офанзивна поставеност
Многу позитивен почеток на полувремето за Германците. Можеме да зборуваме, номинално, за поставеност 4-2-3-1, но бидејќи целата десетка беше поставена длабоко во противничката половина, тоа најчесто изгледаше како некоја неконвенционална 2-3-5-ка.
И централните дефанзивци Зиле и Ридигер (не се гледаат на сликата) се во противничката половина; Гундоган пред нив, како диригент на средината на теренот; бековите Кимих и Раум многу високо поставени; Горецка и Мусиала на офанзивните средишни позиции; Гнабри и Сане широко на крилата; Милер на работ на задната одбранбена линија.
Германците имаа убав проток на топка и лесно доаѓаа до шанси кои само се редea една по друга. Опасност „мирисаше“ од секоја позиција. Талентот, динамичноста на средниот ред и напаѓачката линија дојдоа до израз. Замислете: 70 допири со топка во противничкиот шеснаесетник! Дури и при поставена одбрана, како во долуприкажаната ситуација, Германците успеваа да извлечат максимум.
Секој неуспешен обид за пробивање на одбраната беше коригиран со брз пресинг и враќање на топката во посед високо во полето на противникот: 19 одземени топки во последната третина од теренот, 28 одземени топки со брз пресинг после само 5 секунди! Позитивната игра беше крунисана со гол уште во 10. минута од страна на Гнабри. Можеби противникот не е по „мерка“, но ова е онаа Германија која сме навикнати да ја гледаме.
Мусиала повторно брилијантен. Вклучен во секој аспект на играта. Секоја одлука се чини вистинската: лесен дриблинг, паметни одлуки, одлично позиционирање. Постојано го пронаоѓа просторот меѓу дефанзивните линии. Прием со свртување кон напред и брз напад на слободниот простор. Потврдено и од статистиката: само до 30. минута, Мусиала ја примил 16 пати топката во просторот измеѓу одбранбените линии.
Одбраната на Костарика
Костарика во низок дефанзивен блок кој воопшто не го напуштаа. Поставени во 5-4-1, беа само покана за висок притисок од Германците. Со преретки мигови во противничката половина, и во неможност што било да креираат, не можеме да зборуваме за концепт на офанзивна поставеност – туку, едноставно, за игра со очекување на противничка грешка. Штета што не видовме повеќе од една офанзивна Костарика, затоа што (особено видливо во второто полувреме) изгледаа многу добро кога напаѓаа.
Речиси ќе им успееше на Костарика оваа замисла и во првото полувреме – во 42. минута, по грешката на Раум и Ридигер, Германија ја спаси Нојер. Тоа беше само вториот обид на гол од страна на Костарика во текот на целото првенство – статистика која ќе се искачи до 8 обиди до крајот на натпреварот! (Првиот обид бил, интересно, голот против Јапонија.) Уште неколку потенцијално опасни мигови за Германците, за неудобен крај на првото, многу доминантно полувреме.
II Второ полувреме
Продолжува впечатокот од крајот на првото полувреме – во оние ретки мигови кога играта е на нивната половина, одбраната на Германија изгледа ранливо. Високонапаѓачкиот фудбал што го играат истовремено значи и многу отворена формација – и тука нема простор за бавна и лабава дефанзивна транзиција. Токму така, во 58. минута, ја платија казната на големиот број неискористени шанси.
После еден прекин, уште еден гол за Костариканците и сега Флик ги вади сите офанзивни асови од клупата. Направените промени значеа една ултраофанзивна поставеност.
Костарика, сепак, не можеше да одолее предолго и прими три гола во последните 18 минути – Хаверц постигна два гола, од кои вториот е по брилијантно додавање на Гнабри (стилски слично како и додавањето на Милер кон Горецка во првото полувреме).
Завршен коментар
Ако ги погледнеме талентираните играчи кои ги имаше на располагање, неизбежно ќе заклучиме дека Флик не успеа да извлече максимум од својата екипа. Голем проблем или мал пропуст – сеедно: сијаличката засвети и германската машина мора да оди на дијагностичка проверка…
